Chảy máu chân răng khi đánh răng: Dấu hiệu chớ coi thường!

Chảy máu chân răng mỗi khi đánh răng là một vấn đề về khá phổ biến mà chủ yếu là do các bệnh lý răng miệng gây nên như: viêm lợi, viêm quanh răng. Và đôi khi, đây là biểu hiện của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Vậy tại sao lại bị chảy máu chân răng và cách phòng ngừa chứng bệnh như thế nào? Hãy “thuộc nằm lòng” 4 điều sau để “nói không” với chảy máu chân răng.

1. Hậu quả khôn lường của bệnh chảy máu chân răng

Nếu bạn bị chảy máu chân răng do va chạm và chảy máu nhẹ, sau đó tự khỏi hoàn toàn thì không có gì đáng ngại. Nhưng nếu trạng thái nặng hơn hoặc chảy máu chân răng lặp đi lặp lại thì nhiều khả năng là bạn đang bị viêm lợi, viêm quanh răng. 

Bệnh viêm lợi, viêm quanh chân răng nếu không được điều trị kịp thời bệnh sẽ tiến triển xuất hiện các túi mủ bao xung quanh chân răng, sau đó lan tới các chóp răng vào tủy răng gây ra bệnh viêm tủy răng nghiêm trọng. Hậu quả sẽ làm chết tủy dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như mất răng, gây viêm tủy, viêm xương, viêm hạch, làm tiêu xương hàm…

Những biến chứng của bệnh tiếp tục gây nên những căn bệnh nghiêm trọng khác như: viêm mô tế bào, viêm xương tuỷ hàm, viêm xoang hàm, những bệnh này gây chảy dịch, đau đớn, gây mùi hôi khó chịu. Thậm chí người bệnh còn có nguy cơ bị bệnh đau tim và đột quỵ.

Bệnh mới ban đầu khởi phát nếu không được điều trị sẽ tiến triển tới tủy và bước vào giai đoạn viêm tủy cấp. Ở giai đoạn này nó sẽ có những triệu chứng như những cơn đau khó chịu kéo dài, các cơn đau có thể là đau âm ỉ ở một khu trú hoặc đau lan phát sang những khu vực bên cạnh.

Bệnh nhân thường không xác định được rõ ràng những cơn đau này xuất phát điểm từ chiếc răng nào mà chỉ có thể lờ mờ nhận ra  khu vực đau vì thế cũng khó mà xác định được rốt cuộc mình bị đau răng là do bệnh lý gì.

Khi bệnh viêm tủy cấp phát triển và không được điều trị, bệnh tiếp tục tiến triển tới mức độ nặng hơn, dẫn tới tủy bị viêm nặng, hoại tử dẫn tới tình trạng viêm tủy mãn tính. Khi tủy viêm mãn tính sẽ diễn ra tình trạng tủy bị thối, chết…gây ra những triệu chứng xung quanh như đau đớn kéo dài, những cơn đau sẽ lan lên nửa đầu và mặt làm người bệnh khó chịu, ăn không ngon thậm chí không thể ăn uống gì và những cơn đau cũng sẽ làm người bệnh không thể yên giấc.Sau khi bị hoại tử, những chất bị hoại tử của tủy có thể sẽ thoát ra bằng lỗ chóp quanh răng gây nên những bệnh lý vùng quanh chóp, viêm tổ chức liên kết, viêm xương hàm…, hoặc tụ lại ở chân răng tạo nên u hạt, nang chân răng…Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến mất răng.  

Việc mất răng sớm không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, làm mất tự tin trong giao tiếp mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe toàn trạng của con người. Điển hình là các tình trạng sau:
- Hạn chế khả năng nhai: Do không có răng nên khả năng nhai của người bệnh giảm bớt, họ không thể nhai thức ăn dai, cứng, làm ảnh hưởng đến dạ dày và đường ruột. Người bệnh gặp hạn chế trong vấn đề tiêu hóa thức ăn nên có thể dẫn đến nhiều bệnh lý khác.

- Xáo trộn khớp cắn: Các răng cạnh răng đã mất có xu hướng xê dịch vào khoảng trống của răng đã mất. Các răng đối diện với răng đã mất có thể trồi lên hoặc thòng xuống quá mức. Vì vậy, lâu dài tình trạng này sẽ dẫn đến sự thay đổi của khớp cắn cũng như hình dáng khuôn mặt.

- Tiêu xương: Khi răng bị mất thì xương ổ răng cũng bắt đầu tiêu dần. Từ đó làm ảnh hưởng lớn đến kích thước và thay đổi hình dáng khuôn mặt.

- Lão hóa sớm: Xương hàm có vai trò nâng đỡ toàn bộ cấu trúc khuôn mặt. Khi mất răng, hai má hóp vào, da mặt bị chảy xệ, vùng da xung quanh miệng sẽ nhăn nheo và làm cho người bệnh trông già đi.

- Phát âm không chính xác: Khi mất răng sẽ làm cho sự phối hợp giữa răng – môi – lưỡi không còn chính xác, dẫn đến phát âm không chuẩn.

Ngoài ra, vi khuẩn có thể gây những biến chứng ở xa như viêm xoang hàm, viêm nội tâm mạc và gây nên những tình trạng nghiêm trọng hơn nữa cho sức khỏe răng miệng.

2. Nguyên nhân gây chảy máu chân răng

Nguyên nhân chảy máu chân răng thường gặp nhất là do viêm lợi, viêm quanh răng (viêm nha chu). Đây là tình trạng tổn thương mô nha chu khiến lợi bị viêm, sưng đỏ, sung huyết nên dễ chảy máu khi có tác động như đánh răng hàng ngày. Các vấn đề về lợi, nha chu chủ yếu do mảng bám cao răng gây ra.

Lý do được giải thích là bởi: khi cao răng bám vào trên thân răng, xung quanh cổ răng hay dưới lợi sẽ là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Các vi khuẩn này sẽ tác động đến lợi, làm mất đi mô liên kết giữa lợi và răng, khiến răng của người bệnh trở nên lỏng lẻo, đồng thời, lợi cũng dần có biểu hiện sưng tấy, đau nhức và chảy máu.

Như chúng ta đã biết, lợi có nhiệm vụ bảo vệ, che chở và giữ cho chân răng được chắc chắn. Nguyên nhân gây chảy máu chân răng do viêm lợi là vì vi khuẩn ở trong mảng bám hoặc cao răng tồn tại lâu trong miệng. Vi khuẩn mảng bám tồn tại càng lâu thì mức độ nghiêm trọng mà chúng có thể gây ra càng lớn.

Lợi của người bệnh bị sưng đỏ, dễ chảy máu, đặc biệt là khi chải răng, tổ chức chân răng lỏng, dễ chảy máu, kèm hôi miệng, người bệnh có cảm giác đau hoặc ngứa căng lợi răng.

Giai đoạn đầu, lợi có thể bị đỏ, sưng phồng lên và rất dễ chảy máu nhất là khi đánh răng. Trong giai đoạn này, lợi có thể bị sưng tấy nhưng răng vẫn bám chắc trong lỗ chân răng. Không có các tổn thương về xương hoặc mô nào khác. 

Giai đoạn hai: Nếu lợi đã bị viêm mà không chữa trị và chăm sóc răng miệng đúng cách, lớp lợi bên trong và xương hàm bị đẩy lùi ra phía sau, tạo thành những lỗ hổng quanh răng. Những khoảng trống nhỏ giữa răng và lợi là nơi tích tụ các mảnh vụn thức ăn bị giắt vào và có thể gây nhiễm trùng. Khi bựa răng tích tụ ngày càng nhiều dưới vòm lợi, hệ thống miễn dịch của cơ thể lại càng phải gắng sức chiến đấu chống lại vi khuẩn. Và như thế các độc tố kháng vi khuẩn và các chất enzyme trong cơ thể được sản sinh ra sẽ dần phá hủy hàm và các mô liên kết (những mô này có tác dụng định vị, giữa cho răng chắc). Lợi bị viêm sưng đỏ, chảy máu gây đau nhức, sưng má, răng miệng có mùi hôi khó chịu. Nếu viêm lâu ngày, lợp sẽ bị tụt xuống làm cho chân răng lộ ra ngoài trông rất xấu. Bệnh càng trầm trọng, những lỗ hổng này càng sâu, lợi và xương hàm bị phá hủy cành nặng, răng không còn chỗ bám nữa, sẽ trở nên lỏng lẻo và cuối cùng rụng ra.

Còn bệnh lý viêm quanh răng, hay còn gọi là tiêu xương quanh răng, là bệnh mạn tính thường gặp, chiếm tới 80% ở người trưởng thành. Viêm quanh răng là tình trạng nhiễm trùng lợi và xương quanh răng, làm tổn hại đến các mô đỡ quanh răng (lợi, men phủ chân răng và xương hàm). Một khi bệnh tiến triển sẽ hình thành túi lợi. Nó nhanh chóng trở thành nơi tích tụ vi khuẩn và cao răng làm trầm trọng thêm tình trạng kích ứng của lợi, khiến việc hồi phục trở lên khó khăn hơn.

Dấu hiệu của viêm quanh răng bao gồm lợi sưng đỏ, dễ bị chảy máu khi chải răng, răng lung lay, hơi thở có mùi, áp xe lợi và tụt lợi… Lợi bị tụt do các mô quanh răng bị tổn thương cũng sẽ khiến bạn cảm thấy phiền về phương diện thẩm mỹ.

Khi bị bệnh viêm quanh răng, tổn thương lan sâu xuống các phần khác như các dây chằng quanh răng, xương ổ răng và xương răng. Hậu quả là răng lung lay hoặc có thể gây mất răng sớm. Triệu chứng viêm quanh răng cũng tương tự như viêm lợi, cộng thêm một số dấu hiệu khác như hôi miệng, ấn vuốt lợi từ dưới chân răng lên thấy có mủ, răng dài và thưa, lung lay, ảnh hưởng đến việc ăn nhai.

Những thói quen như: vệ sinh răng miệng kém, không đánh răng, không lấy cao răng định kỳ, hay ăn uống thiếu chất… dẫn đến bệnh lý viêm lợi, viêm quanh răng và dễ bị chảy máu chân răng khi đánh răng.

Ngoài ra chảy máu chân răng còn do xuất huyết giảm tiểu cầu hoặc một số bệnh bệnh về gan, mật, thiếu vitamin C… 

3. Cách khắc phục chảy máu chân răng như thế nào?

Khi nắm rõ được những nguyên nhân gây chảy máu chân răng, bạn sẽ có biện pháp ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Một số lời khuyên mà bạn nên thực hiện, cụ thể như sau:

-  Nên đánh răng đúng cách, để bài chải nghiêng 45 độ, chải từ trên xuống dưới, từ trái qua phải, không chà ngang hay chải quá mạnh sẽ gây tổn thương men răng và lợi.

-  Bổ sung thêm các loại vitamin C, D, A thông qua sử dụng các loại rau củ quả tươi sống như cam, chanh, táo, cà rốt…

-  Thăm khám răng định kỳ 3  – 6 tháng/lần tại những trung tâm nha khoa uy tín.

-  Lấy cao răng là một thao tác bắt buộc để phòng ngừa và điều trị tình trạng chảy máu chân răng. Cao răng chứa vi khuẩn là một trong những thủ phạm chính dẫn tới viêm nhiễm lợi và các tổ chức xung quanh răng. Do đó, muốn hạn chế chảy máu chân răng, bạn cần tới gặp nha sỹ định kỳ 4-6 tháng/lần để làm sạch cao răng. Thực tế cho thấy, việc lấy cao răng có thể loại bỏ tới 90% tình trạng chảy máu chân răng nếu nguyên nhân xuất phát từ viêm lợi hay viêm quanh răng. Sau khi hoàn tất việc làm sạch cao răng, loại bỏ ổ viêm nhiễm thì tình trạng chảy máu chân răng cũng giảm dần, và cùng với vệ sinh răng miệng tốt thì hiện tượng này sẽ chấm dứt.

-  Đối với các bệnh lý cơ thể khiến cho phần lợi bị chảy máu thì bạn cần có những xét nghiệm cụ thể về máu của bác sĩ chuyên khoa thì mới có thể xác định cụ thể được bệnh, để từ đó có phác đồ điều trị phù hợp nhất.